GGZ Friesland ziet het als missie om er te zijn voor mensen die ons het hardste nodig hebben; mensen met een ernstige psychiatrische aandoening. Zij worden niet altijd begrepen als gevolg van onwetendheid, taboe of stigma. Wij vroegen ons daarom af: Hoe tolerant zijn we als Friese bevolking tegenover deze groep mensen? We lieten onderzoek doen, startten een undercoveractie met een actrice en openen nu ook een eigen escaperoom. Het deed (en doet) de nodige stof opwaaien; precies volgens plan! Daarom, bij deze: over het hoe en waarom.
Zou het too much zijn?
Schoot het wellicht zijn doel voorbij?
Zouden we kritiek krijgen?
Wellicht, zo concludeerden we als marketing- en communicatieteam van GGZ Friesland toen we met daklozenopvang Zienn en internetplatform Suksawat filosofeerden over een undercoveractie en niet alledaagse campagne die we uiteindelijk onder de noemer ‘Tolerant Friesland’ zijn gaan uitvoeren. Spannend, ja, dat was het zeker, met verborgen camera’s en een speciaal daarvoor ingehuurde actrice. Maar we waren er al snel uit: doen. Het maatschappelijk doel heiligt in dit geval de middelen.
GGZ Friesland stelt zich graag proactief op. Want uiteindelijk kunnen we allemaal met psychiatrische problematiek te maken krijgen. Ook jij. Ook wij. Iedereen in onze samenleving. En dus zien we het ook als onze taak om de maatschappij te informeren, aan te zetten tot denken over geestelijke gezondheidszorg. Kortom: bewustwording creëren.
Zo ontvouwde zich het plan van de door diverse media opgepikte undercoveractie met een actrice als verwarde ogende vrouw op straat in Leeuwarden en in het bos. Want hoe reageert winkelend publiek op een ogenschijnlijk niet heel verzorgd uitziende vrouw die verward met een baby door de straten van de Friese hoofdstad loopt? Reacties werden met de verborgen camera gefilmd, waarna uiteraard om toestemming voor beeldgebruik is gevraagd.
Eigen documentaire
Wat was de mening nadat mensen van ons hoorden dat het om een actrice ging? Weet iemand wat hij of zij moet doen? Is men tolerant? We maakten er een eigen documentaire over en die is te bekijken via het Facebook- en YouTube-account van GGZ Friesland.
Bekijk de hele video hier
Benieuwd waren we uiteraard naar hoe de toon zou zijn bij de eerste, afgesproken berichtgeving van Suksawat, over de ‘verwarde’ vrouw. En hoe zou het sentiment vervolgens blijken te zijn, enkele dagen later bij de bekendmaking dat het niet echt was?
Meningen liepen uiteen en heus, niemand van de betrokken partijen had gedacht dat iedereen blij zou worden van deze actie. Maar het is geen kwestie van voor of tegen de actie. Het overkoepelende doel, de achterliggende gedachte, dáár ging én gaat het om. Zijn we echt zo tolerant als Friese bevolking als we zelf denken? En weten we wat we moeten doen als we iemand treffen die in psychische nood verkeert? Nee, zo blijkt helaas te vaak. GGZ Friesland wil daar graag een positieve invloed op uitoefenen, wil het kenbaar én bespreekbaar maken.
Wat WIJ bijvoorbeeld doen: het ACT-team
Een van de initiatieven waar GGZ Friesland bij betrokken is, is het ACT-team. Daarin werken hulpverleners van GGZ Friesland, Zienn en ook VNN (Verslavingszorg Noord-Nederland) samen. ACT staat voor Assertive Community Treatment. Door de kennis, expertise en het netwerk van de drie betrokken organisaties te combineren, kan het ACT-team zorgen voor snelle behandeling op maat voor dak- en thuisloze mensen die door hun problematiek en/of gedrag niet (meer) passen binnen het reguliere hulpverleningsaanbod.
Velen van deze groep mensen zijn bekend en in beeld in de openbare ruimte, waar ze het straatbeeld verstoren en overlast veroorzaken. Bovendien baart de zichtbare teloorgang van deze mensen verschillende betrokkenen (gemeente, politie, familie, zorg- en hulpverleners) zorgen. Het gaat meestal om mensen die geen vertrouwen (meer) hebben in de samenleving en hulpverleners, met als gevolg dat bijna niemand hen nog succesvol kan ondersteunen richting passende hulp en/of huisvesting. Het ACT-team biedt ze de helpende hand.
Wat JIJ bijvoorbeeld kunt doen - cursus MHFA: eerste hulp bij psychische nood
Je hoeft geen hulpverlener of held te zijn om iemand vriendelijk te groeten of een praatje te maken. En als iemand in psychische nood verkeert, kun je ook heel wat voor diegene betekenen. Hoe, dat leer je in de cursus MHFA (Mental Health First Aid). GGZ Friesland biedt deze cursus aan iedereen aan; het biedt je informatie en praktische handvatten hoe je moet handelen. Voor meer info en aanmelden: www.ggzfriesland.nl/mhfa.
En nu? ESCAPEROOM GGZ FRIESLAND OPENT: ‘Unlock Tolerance’!
De meningen over én kennis van personen met een ernstige psychiatrische stoornis lopen uiteen, net zoals het tolerantieniveau. Daarom hebben we als GGZ Friesland een speciale escaperoom bedacht: ‘Unlock Tolerance’. We bouwden eigenhandig kantoren in een leegstaande gang van de Hege Wier om tot een eigen escaperoom.
Een belangrijke rol hierin was weggelegd voor ervaringsdeskundigen, mensen die zelf met psychiatrische problematiek kampen en die we als GGZ Friesland bij ons werk betrekken in het kader van hun weg naar herstel.
Escaperoom ‘Unlock Tolerance’ borduurt voort op het verhaal van ‘Emma’ (de vrouw uit de undercoveractie) en dat van haar vader. We verklappen nog niet alles, maar deelnemers kunnen nu zelf beleven hoe het voor iemand is om een psychiatrische stoornis te hebben. Hoe kon het zover komen met Emma? Wat is de invloed van haar vaders stoornis en zijn leven?
Spanning gegarandeerd, maar vooral: informatief en leerzaam.
En hopelijk worden we allemaal iets toleranter.
Aanmelden?
Oh, en: nieuwsgierig naar het onderzoek? Een impressie:
Om een zo goed mogelijk beeld te krijgen van de tolerantie bij de Friese bevolking ten opzichte van mensen met een ernstige psychiatrische aandoening, liet GGZ Friesland in maart van dit jaar onderzoek doen door het bureau Zorgfocuz. Daaruit bleek onder meer het volgende:
- Ruim de helft van de ondervraagden kent iemand met een EPA, ernstige psychiatrische aandoening (52 procent). Vaak is dit familie (13 procent), kennis (10 procent) of een buurtbewoner (9 procent);
- Meer dan driekwart geeft aan nooit overlast te ervaren van iemand met een EPA (76 procent);
- Afwijkend gedrag op straat door mensen met een EPA wordt soms als lastig ervaren (31 procent);
- Het grootste deel van de respondenten ziet zichzelf als tolerant ten opzichte van mensen met een EPA (64 procent), maar 57 procent vindt dat de maatschappij toleranter zou moeten zijn;
- Minder dan de helft zou wel willen samenwerken met iemand met een EPA (44 procent), maar verwachten dat een werkgever minder tolerant is (71 procent).